Schauder Juliusz (Julian) Paweł (1899–1943), matematyk, docent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Ur. 21 IX (wg niektórych źródeł w r. 1896) we Lwowie, był synem Samuela, adwokata.
S. ukończył VIII Gimnazjum we Lwowie w r. 1917; otrzymał świadectwo dojrzałości w terminie wcześniejszym, gdyż został powołany do wojska austro-węgierskiego. Podczas pierwszej wojny światowej walczył na froncie włoskim i dostał się do niewoli. Następnie zgłosił się do organizowanej we Francji armii polskiej, z którą powrócił do kraju. Od r. 1919 studiował fizykę i matematykę na Uniw. Lwow. u Stanisława Ruziewicza, Eustachego Żylińskiego, Stefana Banacha i Hugona Steinhausa. Na podstawie napisanej pod kierunkiem tego ostatniego dysertacji The theory of surface measure („Fundamenta Mathematicae” T. 8: 1926) uzyskał doktorat 13 X 1924 i został asystentem w katedrze matematyki.
Głównym jednak źródłem utrzymania S-a było nauczanie w szkołach średnich we Lwowie i Przemyślanach. Dn. 28 V 1927 habilitował się na podstawie rozprawy Przyczynki do teorii ciągłych odwzorowań w przestrzeniach funkcyjnych (Lw. 1927) i uzyskał veniam legendi z matematyki na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym. Jako docent od 16 I 1928 prowadził wykłady i seminaria, m.in. z równań różniczkowych i statystyki matematycznej. Dzięki stypendium Rockefellera w r. 1932 przebywał w Lipsku, gdzie nawiązał kontakt naukowy z Leonem Lichtensteinem, i w Paryżu, współpracując tu z J. Lerayem. Za wspólne badania opublikowane w rozprawie Topologie et équations fonctionnelles („Comptes Rendus. Académie des Sciences”, Paris T. 197: 1933) otrzymali oni w r. 1938 międzynarodową nagrodę im. Metaxasa. S. wielokrotnie reprezentował polską myśl matematyczną za granicą, m.in. na międzynarodowych kongresach matematycznych w Bolonii (1929) i Oslo (1936), konferencji poświęconej teorii cząstkowych równań różniczkowych w Genewie (1935) i I Konferencji Topologicznej w Moskwie (4–10 IX 1935).
S. był najwybitniejszym obok Stanisława Mazura i Władysława Orlicza uczniem lwowskiej szkoły matematycznej Banacha-Steinhausa, autorem 33 prac naukowych. Początkowo zajął się teorią całki, a w szczególności rozszerzeniem zakresu stosowalności wzoru Stokesa wyrażającego całkę powierzchniową przez objętościową, oraz dowiódł półciągłości obu tych miar (Über die Halbstetigkeit des Flächenmasses, „Fundamenta Mathematicae” T. 13: 1929). Najważniejsze osiągnięcia S-a dotyczyły jednak topologii algebraicznej, a zwłaszcza przeniesienia niektórych pojęć i twierdzeń topologicznych na przestrzenie Banacha. Był w tym zakresie autorem twierdzeń o punkcie stałym (Der Fixpunktsatz in Funktionalräumen, „Studia Mathematica” T. 2: 1930) i o niezmienności obszaru (Invarianz des Gebietes in Funktionalräumen, tamże T. 1: 1929). Pierwsze z tych twierdzeń zapoczątkowało nową metodę w teorii równań różniczkowych, znaną pod nazwą metody Schaudera, a wyniki jego badań dotyczące równań różniczkowych cząstkowych drugiego rzędu typu eliptycznego i hiperbolicznego stały się podstawą nowoczesnej teorii równań różniczkowych cząstkowych. S. był członkiem przybranym Tow. Naukowego we Lwowie, a od r. 1936 był członkiem Polskiego Tow. Matematycznego.
Po zajęciu Lwowa przez ZSRR S. został w r. 1940 profesorem i kierownikiem katedry mechaniki Uniwersytetu im. I. Franki oraz współpracownikiem Akademii Nauk Ukraińskiej SRR. Po wkroczeniu Niemców w czerwcu 1941 ukrywał się przez jakiś czas w okolicach miasta. S. został zamordowany we wrześniu 1943 we Lwowie przez gestapo podczas jednej z niemieckich akcji eksterminacyjnych przeciw ludności pochodzenia żydowskiego. Niedługo później podobny los spotkał jego żonę, przeżyła jedynie córka ukrywana w klasztorze.
W r. 1978 Instytut Matematyki PAN wydał po francusku wybór najważniejszych prac S-a (Oeuvres, W. 1978).
Krysicki W., Poczet wielkich matematyków, W. 1975 s. 170–2 (portret rysunkowy); Mały Słownik Matematyczny, W. 1975; Olszewicz, Lista strat kultury pol.; Program wykładów i skład Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie z lat 1928/29–1938/39; – Bolewski A., Pierzchała H., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939–1945, Wr. 1989; Dianni J., Wachułka A., Tysiąc lat polskiej myśli matematycznej, W. 1963; Gerstmann A., Przemówienia rektorskie, Lw. 1933 s. 14; Kuratowski K., Pół wieku matematyki polskiej 1920–1970, W. 1973 (fot.); Leray J., O twórczości Juliusza Pawła Schaudera, „Wiad. Mat.”, S. 2, T. 3: 1959 s. 13–19 (bibliogr.; toż po francusku w: J.P. Schauder, Oeuvres, W. 1978, fot., bibliogr.); Opial Z., Dzieje nauk matematycznych w Polsce, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S. B, W. 1966 z. 10 s. 158–61; Walczak M., Szkolnictwo wyższe i nauka polska w latach wojny i okupacji 1939–1945, Wr. 1978; Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, W. 1983; – Sprawozdanie Dyrekcji C.K. Gimnazjum VIII we Lwowie za r. szk. 1916/17, Lw. 1918 s. 27; Sprawozdania Towarzystwa Nauk. we Lwowie, R. 16: 1936 s. 97; Steinhaus H., Wspomnienia i zapiski, Londyn 1992; – „Fundamenta Mathematicae” T. 33: 1945 s. V (nekrolog).
Stanisław Sroka